„Porwany”: Pius IX (ocena: 6/10 – za chrzest)

Mroczny okres bezwzględnej walki o dusze.

W połowie XIX wieku włoska Bolonia pozostaje pod rządami papieskimi w okresie pontyfikatu Piusa IX. Do żydowskiej rodziny przychodzi zarządzenie o skierowaniu sześciolatka do nauki katolickiej ze względu na fakt ochrzczenia jako niemowlaka.

Porwanie żydowskiego dziecka przez najwyższe władze papieskie wywołało wielkie poruszenie i wręcz międzynarodowy skandal. Papież był oskarżany o kradzież dzieci. Był to już okres mniej chwalebny w jego pontyfikacie. Przez to ukazany jest w filmie w raczej negatywnym świetle, chociaż nie do końca – finalnie bowiem jego podopieczni, w tym sam porwany, przywiązali się do wiary katolickiej.

Początkowo najważniejsza jest postać dziecka. Z czasem film przechodzi w dzieło polityczno-religijne o ówczesnej sytuacji w Kościele i we Włoszech. Osią narracji staje się Papież Pius IX jako postać momentami tragiczna, tracąca swoje wpływy, niezdolna do kompromisu. Z drugiej strony także żydowskie elity przedstawione są w mało pozytywnym świetle – scena wiernopoddańcza wobec Papieża ukazuje bowiem inny punkt widzenia. Dlatego film nie jest do końca jednoznaczny, chociaż współcześnie nieuchronnie będzie kojarzony jako antykatolicki.

Produkcja wyróżnia się aktorsko. Znakomita rola Paolo Pierobon jako kontrowersyjnego Papieża. Ale także dobre role dziecięce, zresztą umiejętnie uwypuklone poprzez ujęcia zaniepokojonych źrenic.

Film jest dopracowany realizacyjnie: kostiumowo, scenograficznie, językowo. Zadbano o oddanie ducha epoki. Chociaż momentami widać iż wykorzystano proste środki – pocztówka Rzymu z kopułą pojawia się w tle akcji kilkakrotnie.

Zalety:

+ autentyczny przypadek

+ religijna bezwzględna wojna o dusze

+ wyrazista postać Papieża Piusa IX

+ knowania i niecne podchody

+ duch epoki

+ role aktorskie

+ dbałość o szczegóły

Wady:

- antykościelne przesłanie

- przekoloryzowane

- nierówna narracja

- zbyt naiwne efekty specjalne

tytuł oryginalny: Rapito

produkcja: Włochy, Francja, Niemcy

rok: 2023

gatunek: dramat religijno-historyczny

dystrybucja: Best Film

festiwale: 17 Festiwal Dwa Brzegi 2023, Cannes 2023, MFF Toronto

reżyseria: Marco Bellocchio
scenariusz: Marco Bellocchio, Susanna Nicchiarelli
zdjęcia: Francesco Di Giacomo
montaż: Francesca Calvelli, Stefano Mariotti
muzyka: Fabio Massimo Capogrosso
obsada: Enea Sala, Leonardo Maltese, Paolo Pierobon, Fausto Russo Alesi, Barbara Ronchi, Andrea Gherpelli, Samuele Teneggi, Corrado Invernizzi, Filippo Timi, Fabrizio Gifuni, Alessandro Fiorucci, Alessandro Bandini