"Tatami”: irańska judoczka (ocena: 7/10 – za islam)

Andrzej
22 sie 2024
2 minut(y) czytania

Sport na usługach islamskiego reżimu.

Mistrzostwa Świata w judo w Tbilisi. Irańska zawodniczka nie jest faworytką, ale ma swoje ambicje, nawet medalowe.

Fabuła zamyka się w trakcie jednego konkursu mistrzowskiego (kilka walk) plus oszczędnie dawkowanych retrospekcji. Ukazuje specyfikę postrzegania sportu przez reżimową władzę oraz jej wpływ na postawy zawodników. I nie jest to temat nam odległy, bo starsi kibice pamiętają dużo łagodniejszą ale jednak w wielu aspektach patologiczną w PRL: bojkoty Igrzysk Olimpijskich, mecze ze Związkiem Radzieckim, gest Kozakiewicza, zmiany obywatelstwa, afery dopingowe. Oczywiście w świecie islamskim, a jeszcze kobiet, sytuacja jest jeszcze bardziej tragiczna. Co prawda można mieć wątpliwości, czy główny motyw tego filmu jest logiczny (nie ma wzmianki o inspiracjach prawdziwymi wydarzeniami). ale nie zmienia to ogólnego przekazu.

Narracji odpowiada oszczędna forma. Czarnobiała. Kwadratowy obraz. Oszczędne dialogi. Zbliżenia. Realizacja scen walki. Jedyny mankament to powtarzalność przebiegu kolejnych pojedynków judoczek – praktycznie każdy kończy się w podobny sposób.

Irańskie kino kiedyś świeciło triumfy na całym świecie, a film „Dzieci Niebios” (też poniekąd związany ze sportem) do dziś wspominany jest jako arcydzieło kina kameralnego. Cenzura i obostrzenia reżimu spowodowały emigrację filmowców na Zachód. Ta produkcja oficjalnie nie ma w sobie kinematografii irańskiej, chociaż klimat tego czuć praktycznie przez cały czas.

Pokazany na festiwalu w Wenecji i we Wrocławiu wchodzi do szerokiej dystrybucji. Ze względu na angażującą historię spodoba się różnorodnej grupie odbiorców, pomimo swojej surowej formy. W dodatku w Polsce wchodzi do repertuaru tuż po zakończeniu Igrzysk Olimpijskich w Paryżu, które przyniosły wiele kontrowersji odnośnie wpływu polityki na sport i udziału kobiet w równej rywalizacji.

Atuty:

+ obraz sportu w krajach reżimowych

+ postać protagonistki

+ angażujący scenariusz

+ dialog

+ oszczędna realizacja

+ walki judoków

+ przekonująca główna rola

+ przesłanie prosportowe

+ irańska produkcja dla szerokiego odbioru

+ dystrybucja po kontrowersjach z IO w Paryżu

Mankamenty:

- wątpliwy logicznie główny motyw

- powtarzalność przebiegu walk

- surowa forma

produkcja: Stany Zjednoczone, Gruzja

rok: 2024

gatunek: dramat sportowo-polityczny

premiera: 16 sierpnia 2024

dystrybutor: Forum Film Poland

festiwale: Wenecja. Nowe Horyzonty

reżyseria: Zahra Amir Ebrahimi, Guy Nattiv
scenariusz: Guy Nattiv, Elham Erfani
obsada: Arienne Mandi, Zahra Amir Ebrahimi, Jaime Ray Newman, Nadine Marshall, Lir Katz, Ash Goldeh, Valeriu Andriuţă, Mehdi Bajestani, Elham Erfani