„Liczba doskonała”: lepsze coś niż nic (ocena: 7/10 – za Zanussiego)
Jeżeli masz do wyboru „nic” i „coś” - lepiej wybrać „coś”.
Podstarzały milioner nawiązuje kontakt z jedynym swoim krewnym – młodym naukowcem szukającym rozwiązania zagadki matematycznej. Ten telefon ratuje mu życie, a nie wierzy on w przypadek i przeznaczenie.
Krzysztof Zanussi – reżyser doświadczony i znany, podąża pod prąd głównego nurtu filmowego. Porusza tematy egzystencjonalne, religijne, inaczej podchodzi do rozważań na temat sensu ludzkiego życia. Nie przysparza mu to zwolenników i popularności. Ale za to jego filmy skłaniają do czegoś więcej niż sztampowe współczesne kino, abstrahujące od potrzeby duchowości i lekceważące tematy religijne. Obstrukcja środowiskowa powoduje iż filmy Zanussiego stają się niskobudżetowe, minimalistyczne realizacyjnie i niszowe dystrybucyjnie. Dobrze, że przynajmniej obsadę udaje się zgromadzić, bo taki Andrzej Seweryn czy Jan Nowicki nie schodzą poniżej wysokiego poziomu aktorskiego.
Najnowsza produkcja Zanussiego jest momentami naiwna i pretensjonalna. Ale dobrze rozpisana dialogowo i nawet obfita scenariuszowo (motyw porwania dla okupu). Mistycyzm styka się z nauką, religia z matematyką. Odwieczne dylematy człowieka, czy wierzyć w to czego nauka nigdy nie udowodni. Czy pogodzić się z faktem, że życie może być zamkniętym etapem do momentu śmierci, czy jednak ma jakiś ponadczasowy wymiar. Takie pytania zdaje sobie każdy, szczególnie gdy przychodzą trudne momenty starości i choroby. Tak ważne więc żeby kino ich nie pomijano, jak to wielu współcześnie by chciało. Nawet jak robi to w tak mało spektakularny sposób jak Krzysztof Zanussi. Bo można się czepiać wielu rozwiązań scenariuszowych w tej produkcji, czy też drobnych wpadek realizacyjnych. Ale nie można abstrahować od najważniejszego pytania ludzkiej egzystencji, czy ma ona jakiś głębszy sens.
Ten film jest jednak nie tylko rozważaniami o szansach na istnienie siły nadprzyrodzonej. To także, a może przede wszystkie zestawienie dwóch postaw. Co prawda przerysowanych ale wyrazistych. Bogacz, pragnący ziemskich dóbr, ponad swoje potrzeby i bez racjonalnej przyczyny (żeby chociaż miał komu zostawić spadek). Z drugiej strony minimalista, który obliczył swoje potrzeby życiowe i odrzucił intratną propozycję zawodową skupiając się na ryzykownej karierze naukowej. Odrzuca także inne przyjemności, jak związek z kochającą go kobietę. Wbrew jednak tak różnej postawie losy dwójki bohaterów się ze sobą zazębiają. Co więcej momentami oboje mają tylko siebie. A scenariusz nie daje prostej odpowiedzi na słuszność ich postaw, unikając oskarżycielskiego tonu.
Zanussiego można więc nie lubić. Naśmiewać się z jego filmów i wpadek. Ale dla wielu widzów to jego filmy są okazją do głębszej refleksji. Na pewno pożyteczniejszej od wypocin nadwornych recenzentów. Warto więc odnaleźć najnowsza pozycję polskiego mistrza reżyserii w kinach, bo kto wiec czy telewizja publiczna zdąży pokazać film w kontekście ryzyka zmian politycznych w Polsce.
Zalety:
+ mistyczna tematyka
+ wyrazistość postaci
+ odmienne podejście do dóbr materialnych
+ matematyczne tło
+ wciągające dialogi
+ ogólne przesłanie
+ naruszanie czwartej ściany - osobisty kontakt z widzem
+ obsada
Wady:
- niskobudżetowe
- momentami pretensjonalne (końcówka)
- przerysowane
- obstrukcja środowiska filmowego wobec Zanussiego
- negatywne recenzje
- dystrybucja TVP
Zwiastun:
produkcja: Polska, Włochy, Izrael
rok: 2022
gatunek: dramat mistyczny
data premiery: 14 kwietnia 2023
dystrybucja: TVP
festiwale: Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, EnergaCAMERIMAGE w Toruniu
reżyseria, scenariusz: Krzysztof Zanussi
zdjęcia: Piotr Niemyjski
montaż: Milenia Fiedler
scenografia: Joanna Macha, Anna Anosowicz
kostiumy: Justyna Stolarz
dźwięk: Maria Chilarecka, Pawel Jaźwiecki
obsada: Andrzej Seweryn, Jan Marczewski, Julia Latosińska, Jan Nowicki, Marcin Hycnar, Anäis Bondu, Marcin Czarnik, Lidia Duda, Konrad Eleryk, Vladimir Friedman, Krzysztof Gordon, Marcin Hycnar, Jędrzej Jakubowski, Kacper Kuszewski, Daniel Leżoń, Weronika Łukaszewska, Paweł Okraska, Beata Paluch, Martin Budny, Marek Czetwertyński, Mayu Gralińska Sakai, Igor Aronov, Gabriel Grochowski, Orfeusz Jakubiszyn, Michał Kaleta, Marek Nędza, Jakub Nosiadek, Mikołaj Osiński, Grzegorz Skorupski, Joanna Stankiewicz, Krzysztof Sztabiński
