Malowany ptak – dźwiękowe arcydzieło (ocena 10/10)

Porywająca adaptacja powieści Jerzego Kosińskiego, pod względem dźwiękowym jedno z najwybitniejszych dzieł w historii kina.

Historia kilkuletniego chłopca porzuconego przez rodziców i tułającego się po wiejskich rodzinach cudem unikając śmierci.

Marhoul pozornie bardzo wiernie odtwarza książkową historię. Ale tylko pozornie. Genialnym zabiegiem czeskiego reżysera jest unikanie ukazania tła historycznego jak długo to jest możliwe. Dzięki temu historia nabiera uniwersalnego przekazu, gdzie okrucieństwo, przemoc, zło jest nierozerwalnie związana z naturą człowieka, a wydarzenia historyczne, takie jak wojny czy rewolucje tylko wzmacniają nasilenie skali cierpienia jakie może spotkać jednostkę.

"Malowany ptak" jest jedną z najwybitniejszych adaptacji z historii kina. A to dzięki temu, że unika prostych środków: jak opowiadanie wrażeń bohatera, bardzo oszczędnie operując dialogami. Marhoul robi to co jest powinnością sztuki filmowej - opowiada obrazem. W sposób mocny, z wykorzystaniem dostępnych możliwości: czarnobiałe zdjęcia nie są tutaj jedynie wykorzystaniem mody na taką formę, a niezbędnym zabiegiem do opowiadania historii - wielka wyobraźnię trzeba mieć żeby opowiedzieć fragment o braku akceptacji tytułowego ptaka ze względu na pomalowane skrzydła poprzez operowanie jedynie czernią i bielą.

Klimat filmu tworzy rewelacyjna realizacja dźwięku. Słychać praktycznie każdy szmer, ale wtedy gdy potrzeba to hałas buduje napięcie. Naturalnym jest w kontekście historii książkowej nasycenie scenami brutalnymi, jednak reżyser właśnie poprzez dźwięk i odpowiedni montaż pokazuje tylko tyle, ile jest to niezbędnie konieczne.

Podczas blisko trzygodzinnego filmu części dialogowej jest mniej niż dziesięć minut. Jednak nawet w tym zakresie reżyser precyzyjnie operuje językiem. Nie ma tutaj nawet mowy o angielskim - co może jedynie obniży szansę filmu w anglojęzycznych krajach.

Do projektu zaangażowano znaną obsadę aktorską. Jednak gwiazdą filmu jest młody Petr Kotlar, który ma niezwykle trudne zadanie. Operuje praktycznie tylko spojrzeniem, gestami i mimiką. Jednak tworzy postać pełną, skłaniającą do refleksji i interpretacji.

Książka Kosińskiego budzi w Polsce różne emocje. Czeska adaptacja w dużej mierze abstrahuje do historycznych kłótni tworząc historię uniwersalną, ponadczasową. Oby przekonało to polskiego dystrybutora, bo jeden pokaz podczas Warszawskiego Festiwalu Filmowego to zdecydowanie zbyt mało. To wielki film, który koniecznie trzeba pokazać w szerokiej dystrybucji, w dobrych pod względem odbioru multipleksach.

Zalety: