„1982”: stan wojenny (ocena: 8/10 – za animacje)

Jedne z najtrudniejszych miesięcy w polskiej historii.

Po ogłoszeniu w grudniu 1981 roku Stanu Wojennego zdelegalizowana Solidarność rozpoczyna akcję protestacyjną, zakończoną krwawą masakrą górników w kopalni Wujek. Cały 1982 rok to uliczne protesty przeciwko władzy, często brutalnie tłumione.

Wartość dokumentalna wzmocniona wieloma archiwaliami. Wiele wypowiedzi mniej znanych osób, chociaż są także te bardziej medialne: Borusewicz, Bujak, Semka (który wówczas był gdańskim licealistą). Udało się oderwać od współczesnych konfliktów, bo jak wiadomo obecnie osoby walczące z komuną są po przeciwnych stronach barykady. Dobrze ułożona narracja – przy zachowaniu chronologii oddaje pełny obraz tych dramatycznych wydarzeń. Trafna jest również konkluzja – bo niestety rok 1982 okazała się sukcesem reżimu.

Dla uczestników wydarzeń będzie to osobiste przeżycie. Szczególnie dla tych, którzy byli w centrum, jak chociażby mieszkańców Nowej Huty, gdzie organizowano demonstracje ze względu na zabudowę.

Dokumentalnie jest zbyt wiele gadających głów. I to może trochę zrazić odbiorcę, szczególnie tych młodszych, nie pamiętających czasów Stanu Wojennego. Ciekawym urozmaiceniem są animacje, bardzo ożywiające dokument.

Film jest ogólnie dostępny. Ciekawym doświadczeniem był seans podczas festiwalu organizowanego w warszawskim kinie Iluzjon. Szczególnie cieszyła frekwencja i obecność młodego pokolenia.

Zalety:

+ materiały archiwalne

+ zachowana chronologia wydarzeń

+ abstrahowanie od późniejszych podziałów

+ forma z animacjami

+ wypowiedzi mniej znanych osób

Minusy:

- dużo gadających głów

- mniej zrozumiałe dla młodego widza

Film:

produkcja: Polska

rok: 2022

gatunek: dokument

festiwale: III Festiwal Kultury Narodowej „Pamięć i Tożsamość”

• reżyseria, montaż: Jan Czarlewski

• scenariusz: Mirosław Chojecki, Jan Czarlewski, Piotr Weychert

• zdjęcia: Jacek Knopp

• scenografia: Paweł Pawlicki

• muzyka: Jarosław Lublin

• dźwięk: Włodzimierz Mikulski

• występują: Teresa Passakas-Szymczak, Wieńczysława Skassa, Maciej Mach, Jan Sikorski, Adam Borowski, Andrzej Paczkowski, Grzegorz Majchrzak, Maciej Łopiński, Janusz Ramotowski, Piotr Semka, Zofia Romaszewska, Zbigniew Bujak, Andrzej Michałowski, Aleksander Hall, Bogdan Borusewicz, Zbigniew Gluza; w archiwaliach: Wojciech Jaruzelski, Jerzy Urban