„Sonata” – Grzegorz Płonka (ocena 8/10)

Poruszająca historia oparta na faktach.

W skromnej chatce na Podhalu rozgrywa się gehenna wychowania niepełnosprawnego Grzegorza. Przełomem staje się zakup fortepianu.

Autentyczność tej historii wybrzmiewa równie dobrze co dźwięki wydobywane z instrumentu przez rzekomo autystyczne dziecko. Zarówno dramat rodziny skazanej na wychowanie osoby niepełnosprawnej, jak i samego chorego – nie do końca aż tak nieuleczalnie jak wskazują diagnozy lekarzy. Terapia przez muzykę jest pięknym przykładem że w każdym, nawet pozornie beznadziejnym przypadku, jest jakaś iskierka nadziei, jakiś sposób na realizację marzeń. Film porusza realizmem, co jest niezbędne w powodzeniu tego typu produkcji. Duża w tym zasługa zarówno porywającej roli pierwszoplanowej Michała Sikorskiego, jak i pozornie drugoplanowych Łukasza Simlata i Małgorzaty Foremniak.

Znakomita robota reżyserska – aż niesamowite że dokonana przez debiutującego w dużym formacie Bartosza Blaschke. Przede wszystkim dobór i poprowadzenie aktorem. Skupienie się na realizacji dźwięku – to powoduje że film w wielu scenach jest odbierany z percepcji chorego chłopaka. Można się odrobinę przyczepić do ciągłości scenariusza (lepiej jak ta funkcja nie jest łączona z reżyserią) – film ma pewne przeskoki i niepotrzebne niedopowiedzenia (chociażby bohater z niemowy w przeciągu dwóch scen przechodzi do stanu kontaktu głosowego, odrobinę jedynie utrudnionego). Nie zmienia to poruszającego odbioru i angażującego finału. Muzyka jest tutaj najważniejsza. Jakże świetnym rozwiązaniem jest gdy podczas napisów końcowych zalega już cisza.

Filmy o niepełnosprawnych są trudne. Wielu połamało sobie na nich zęby, ale dla wielu reżyserów były to dzieła kluczowe w karierze. Blaschke wygrywa tym, że film pozostaje pod wpływem autentycznej postaci. Widać że Grzegorz Płonka miał wpływ na produkcję. Zagrał zresztą epizod, był obecny na pokazie w Gdyni. Niestety po sukcesie w konkursie (nagroda publiczności) nie udaje się rozpropagować filmu w szerokiej dystrybucji – wchodzi do kina po kilku miesiącach, w cieniu superprodukcji o Batmanie, w ograniczonej ilości kopii. Lekceważy się takie perełki polskiej produkcji filmowej, a później pozostaje utyskiwanie na kondycję rodzimej kinematografii.

Plusy:

+ realizm historii

+ ukazanie gehenny wychowanie niepełnosprawnego

+ leczenie przez muzykę

+ poruszający bohater

+ realizacja dźwięku

+ reżyseria

+ dobrze rozpisane dialogi

+ aktorstwo: świetna rola pierwszoplanowa, znakomite drugoplanowe

+ klimat tatrzański

Minusy:

- luki scenariuszowe

- słaba promocja i niszowa dystrybucja

Zwiastun:

produkcja: Polska

rok: 2021

premiera: 4 marca 2022

dystrybucja: Dystrybucja Telewizji Polskiej

gatunek: kryminał

· reżyseria, scenariusz: Bartosz Blaschke

· zdjęcia: Tomasz Augustynek

· muzyka: Krzysztof A. Janczak

· scenografia: Alicja Kazimierczak

· kostiumy: Emilia Czartoryska

· charakteryzacja: Robert Piechnik, Tomasz Sikora, Artur Kuczkowski

· obsada: Michał Sikorski, Małgorzata Foremniak, Łukasz Simlat, Konrad Kąkol, Irena Melcer, Jerzy Stuhr, Lech Dyblik, Grażyna Sobocińska, Barbara Wypych, Weronika Humaj, Cezary Łukaszewicz, Beata Schimscheiner