Dobra Zmiana – dwie Marty = dwie Polski (ocena 6/10)
Sylwetki kobiet stojących po przeciwnej stronie barykady sporu politycznego eskalującego po zmianie władzy w 2015 roku.
Marta Tita Michalska. Czołowa działaczka Komitetu Obrody Demokracji. Przywódczyni protestu przed Kancelarią Premiera. Inicjatorka animacji jako sposobu na uatrakcyjnienie protestów przeciwko decyzjom partii rządzącej. Prywatnie: żona i matka dorastającej córki.
Marta Święcicka – aktywna w Stowarzyszeniu Strzelców Rzeczypospolitej, członkini gliwickiego Klubu Gazety Polskiej, uczestniczka miesięcznic smoleńskich. Spokrewniona z Marcinem Święcickim mającym zupełnie odmienne poglądy.
Reżyser Konrad Szołajski podjął się zadania skrajnie trudnego zadania, w obecnej sytuacji społeczno-politycznej wręcz tytanicznego. Ukazuje w pozytywnym świetle, w jednym filmie, dwie kobiety – o tak różnych poglądach i percepcji aktualnej sytuacji w Polsce. Reżyser uchwycił prozaiczne chwile, jak chociażby układanie fryzury, poszukiwanie grzebienia, czy potrzebę wykąpania się. Ale nie unika również ujawniania poglądów obu bohaterek i ich wypowiedzi o drugiej stronie konfliktu. To zabieg niezwykle trudny, bo w przeciągu kilku scen słyszymy mocne oskarżenia wobec przeciwnika politycznego, a chwilę później tegoż przedstawionego w pozytywnym świetle. Zamiar reżysera jest jasny i chwalebny – ukazuje bezsens toczonych w Polsce sporu, zupełny absurd stopnia politycznej gorączki i potrzebę wzajemnego zrozumienia. Jednak przy obecnej skali sporu proponując taki film Polaków trafia w próżnię. Każdy z widzów jest zaangażowany w ten spór i w sposób naturalny opowiada się za jedną ze stron konfliktu i tak też odbierze, czyli połowicznie ten film. Ale może kiedyś taka produkcja stanie się symbolem współczesnych czasów.
Sam reżyser jednak potrafił wznieść się ponad polityczne spory. Jego film jest obiektywny, po równo obdarowuje obie bohaterki, stara się zamieszczać logiczne, wyważone wypowiedzi. Nie boi się również scen ze znanymi postaciami od Prezydenta Dudy i Ministra Macierewicza po posłankę Scheuring-Wielgus i Marcina Święcickiego. Film zawiera fragmenty aktywności obu pań: demonstracje, spotkania z politykami. Ale także sceny stricte rodzinne, czy też codzienność ich aktywności społecznej: składanie karabinu, układanie przemówień itp. Jedno jest pewne – obie kobiety są patriotkami, chcą żyć w demokratycznej Polsce, tylko inaczej sobie wyobrażają do niej drogę. Skrajnie inaczej. Nie można im jednak, wbrew zwyczajom w polskiej dyspucie, odmawiać dobrej woli i czystych intencji.
Może wysiłek wzniesienia się na obiektywizm był na tyle męczący, że reżyser zaniedbał inne aspekty filmu dokumentalnego. Problem tej produkcji polega na małej wiarygodności dokumentalnej, Wiele scen wygląda na ustawkę (szczególnie źle zmontowana scena z mamą Tity), a bohaterki sprawiają wrażenie jakby czuły obecność kamery. Oczywiście to zawsze jest wyzwaniem dla dokumentalisty - jednak tutaj razi szczególnie, ponieważ obniża to jego obiektywną wiarygodność. Za dużo pozostaje wątpliwości, czy te kompromitujące, albo eskalujące nienawiścią do drugiej strony wypowiedzi nie zostały po prostu wycięte, pominięte w montażu.
Efekt końcowy pozostaje jednak świadectwem obecnych nastrojów politycznych i zapewne jedyną obiektywną próbą zdiagnozowania genezy tak ostrego sporu. Dobrym pomysłem był wybór na bohaterów - kobiet, które odgrywają, wbrew feministycznym głosom, coraz istotniejsze role w polskim życiu społeczno-politycznym.
Film ma, co zrozumiałe, problem z dystrybucją – pojawia się na pojedynczych seansach w kinach bardziej lewicowych, jak w Warszawie: Elektronik, Muranów. Można go też obejrzeć na platformie filmowej. Na emisję w TVP chyba nie ma co liczyć. A szkoda.
Plusy:
obiektywność
życzliwość wobec bohaterek
szerokie spektrum aktywności bohaterek
Minusy:
sztuczność
brak odbiorcy docelowego w kontekście siły spory politycznego w Polsce
Zwiastun:
Produkcja: Polska
Rok: 2018
Data polskiej premiery: 12 października 2018
Gatunek: dokument
reżyseria, scenariusz: Konrad Szołajski
występują: Marta Święcicka, Marta Mchalska, Marcin Świecicki, epizodycznie: Andrzej Duda, Antoni Macierewicz, Jarosław Kaczyński