Free Solo: ekstremalna wspinaczka – bez asekuracji (ocena: 8/10)

Jak najbardziej zasłużony Oscar dla najlepszego dokumentu, chociaż tematyka nawet w środowisku wspinaczy kontrowersyjna.

Alex Honnold wspina się po stromych skałach bez zabezpieczenia. Każdy błąd powoduje upadek, zapewne śmiertelnie, w wysokości. Ambicją Alexa jest zdobyć szczyt, który nawet z liną sprawia wiele trudności. Pasja Honnolda odbija się oczywiście na życiu osobistym, jednak pojawia się kobieta która chce dzielić życie z takim prawie samobójcą.

Wspinaczka bez zabezpieczenia jest oprawiana przez znikomy procent zawodników i wzbudza wiele kontrowersyjny. Przez wielu traktowana jest jako brawura nie mająca nic wspólnego ze sportową rywalizacją i stawianiem sobie nowych wyzwań. Oglądając film: „Free Solo” (po co polski dystrybutor przedłużył tytuł – wie tylko on) nieuchronnie nasuwaj się porównania do równie znakomitego realizacyjnie „The Dawn Wall”, gdzie tego dylematu nie było: tam wspinaczka odbywała się z zapewnieniem bezpieczeństwa, chociaż wyczyn równie trudny.

Twórcy tego dokumentu mają jednak świadomość kontrowersji i bardzo rozważnie stąpają po tym kruchym gruncie. Świadczy o tym podkład jaki robią, szukając cech psychicznych Alexa, które powodują wybór takiej formy wspinaczki. Jest nawet badanie jego mózgu. Zwracają również uwagę na jego dzieciństwo oraz kontakty z kobietami, która nie są łatwe, bo kto by się chciał wiązać z facetem który lada chwila może zginąć na własne życzenie. Budując taki podkład łatwiej zrozumieć nastawienie Honnolda, a nawet przyznać mu rację, że wiele życiowych czynności, chociażby zwykła jazda samochodem, jest obarczona porównywalnym ryzykiem. Te rozbudowane sekwencje, może trochę nudnawe w kontekście wiodącego motywu filmu, jakim jest sfilmowanie ekstremalnego wyczynu. Jest w tym może trochę za dużo gadających głów, jednak pozwala zintegrować się z bohaterem, co wzmacnia emocje w porywającej sekwencji końcowej wspinaczki na El Capitan w Kalifornii. Jak już Honnold zaczyna się wspinać na ekstremalnie trudną trasę, kibicujemy mu jak jeden mąż, z przerażeniem patrząc na kolejne etapy drogi. To niezwykle emocjonująca faza, może nawet jedna z najlepszych sekwencji w szeroko rozumianym kinie sportowym.

Twórcy zdecydowali się na jeszcze jeden zabieg, rzadko stosowany w filmie dokumentalnym. Otóż nie ukrywają obecności kamer. A nawet podkreślają ten fakt zastanawiając się czy fakt, że wyczyn jest filmowany, nie przeszkodzi w jego powodzeniu. W finałowej sekwencji Alex nawet pozdrawia kamerę mając świadomość że jego wspinaczka będzie kanwą całego filmu. W dodatku jak się finalnie okazało oscarowego.

Atutem filmu są znakomite zdjęcia: ujęcia panoramiczne, ale także zbliżenia na ledwo widoczne małe uchwyty. Twórcy nawet zafundowali widzom odpadnięcie od ściany – co prawda nie głównego bohatera, ale serce staje oglądając taką scenę.

Jeżeli coś zostało przeciętnie, po łebkach ukazane, to postać narzeczonego bohatera, chociaż poświęcono jej trochę czasu, to jednak wyszła na fajtłapę, która powoduje że jej ukochany zaczyna mieć problemy z kontuzjami. Nawet nie wspomniano, że jest psychologiem i pewnie wiele swojemu chłopakowi pomogła. Najlepiej jednak wyszło jej pożegnanie i wyjechanie w trakcie finałowego wyczynu.

Trudno zrozumieć dlaczego film nie dostał czasu kinowego i szybko pojawił się w telewizji. To zdecydowanie trzeba obejrzeć w sali kinowej. Lepiej co prawda byłoby w dobrym multipleksie (marzyłby się nawet IMAX), ale nawet na kina studyjne nie ma co tutaj wybrzydzać.

Plusy: