„Śniegu już nigdy nie będzie” – masażysta z Czarnobyla (ocena 5/10)

Według prognoz ostatni opad śniegu wystąpi w 2025 roku.

Na brzydkim osiedlu jednakowych domków jednorodzonych pod Warszawą, swoje usługi masażu oferuje przybyły z Prypeci spod Czarnobyla Żenia (zdystansowany Alec Utgoff). Jego wizyty odkrywają wewnętrzne problemy rodzinne mieszkańców.

Wiele złego zrobi temu filmowi nominacja oskarowa. Przyznana mocno na wyrost (z łatwością można znaleźć filmy z tego roku, które bardziej zasłużyły) zwiększa wymagania i oczekiwania widza. A tymczasem wizja duetu reżysersko-scenariuszowo-operatorskiego Małgorzaty Szumowskiej i Michała Englerta jest mało czytelna. A sam film jednostajny i monotonny. Ma w sobie gdzieś głęboko pierwiastek magiczny, może nawet taki jak niedościgły „Jańcio Wodnik”, ale to zdecydowanie za mało. Szczególnie, że finał jest równocześnie przewidywalny, co pretensjonalny. Brakuje również balansu aktorskiego, mimo że zaangażowano nazwiska z najwyższej polskiej półki. Niestety praktycznie wszystkie panie, z Mają Ostaszewską i Katarzyną Figurą na czele przeszarżowały swoje role. Zdecydowanie wyróżnia się zdystansowany do całego otoczenia, a jednocześnie magnetyzujący swoją postacią ukraińsko-brytyjski aktor Alec Utgoff – praktycznie ciągnie cały film do ładnie zrealizowanej, ale rozczarowującej narracyjnie sceny iluzjonistycznej.

Interesująco przedstawiony, chociaż zbyt drugoplanowy jest wątek integracji w społeczeństwie imigrantów. Na pierwszym planie jest co prawda Ukrainiec, ale symptomatyczna jest scena scysji polskiego wojskowego z Wietnamką. Ten aspekt mógł być lepiej dopracowany, bo dawałby szerszy kontekst stosunków głównego bohatera. Wydaje się jednak, że kluczowy jest dla Szumowskiej obraz społeczeństwa zamkniętego w hermetycznych rodzinach, czego namiastką są tanie, brzydkie, ale luksusowe domu. Podobnie jest z rodzinami, które tylko pozornie wyglądają solidnie, a tak naprawdę w każdym związku jest bałagan, konflikty, depresje, uzależnienia. Taki krytyczny obraz społeczeństwa może trafić do uważnego widza. Stanowi przyczynę promocji tego filmu, ale także ogólnie produkcji Szumowskiej, która jak na razie większą popularnością cieszy się wśród znawców kina, niż szerszej publiczności. Zresztą nawet sama interpretacja tytułu, poza ciekawostką, może budzić trudność.

Dodatkowo twórcy zbyt zachowawczo podchodzą do dystrybucji: film nominowany do Oscara powinien zostać pokazany szerszej widowni, a nie tylko na pokazach festiwalowych (Camerimage), bo może się okazać że w przypadku nasilenia pandemii w ogóle nie będzie miał takiej okazji.

Plusy:

+ obraz społeczny

+ zacna obsada

+ magnetyczny Alec Utgoff

+ scenografia osiedla dla nowobogackich

+ zdjęcia

Minusy:

- ubogi scenariusz

- niezrozumiała wizja reżyserska

- monotonne

- przewidywalne

- nominacja oskarowa na wyrost