„Mała Sycylia” – Układ Gdański (ocena 6/10)

Afera, która kładzie się cieniem na środowisko gdańskie, ale również cały polski okres transformacji - musi wcześniej, czy później stać się tematem filmowym.

W Gdańsku podczas wieloletniej prezydentury tragicznie zmarłego Pawła Adamowicza tworzy się układ pomiędzy biznesmenami, prawnikami i pracownikami magistratu skutkujący nadużyciami finansowymi, a także bezkarnością.

To dopiero pierwsza część tryptyku gdańskiego, ale już pozwalająca ocenić zasadność projektu. Przedstawianie sytuacji w Gdańsku nie jest ani bezpieczne biorąc pod uwagę macki układu, ani przyjemne mając pamięć zamordowanego Prezydenta Adamowicza. Twórcy filmu jednak podjęli wyzwanie, czy to z własnej inicjatywy, czy też z zachęt nieprzychylnej pomorskim układom obecnie panującej władzy. I tak pierwsza część filmu ukazała się w publicznej telewizji.

Istnieniu układu gdańskiego nikt już obecnie nie zaprzecza. Nie można więc treści omawianych w filmie skwitować skłonnościami do teorii spiskowych. Ważne jest jednak uporządkowanie tematu i odpowiednie przedstawienie. A tego brakuje. Podawane fakty są ogólnikowe, mało konkretne i chaotycznie poukładane. Pojawiają się co prawda konkretne kwoty, jak chociażby sprzedaży spółki miejskiej (w zestawieniu z obecnymi zyskami), czy też zarobkami prominentnych pracowników spółek komunalnych, ale sam mechanizm tworzenia mafijnego układu pozostaje mało jasny.

Film ma przystępną formę dokumentalną. Co prawda stanowi jedynie wywiady (tzw. "gadające głowy”), ale odpowiednio zmontowane i różnorodne. Rozmówcy przedstawiają swoją ocenę, która intryguje i przekonuje. Oczywiście jak to często w dokumentach brakuje opinii drugiej strony – pewnie namiastką są krótkie wypowiedzi jednego z negatywnych „bohaterów” stanowiące klamrę. Dokument jest wartki i ładnie ilustrowany zdjęciami Gdańska. Ogląda się dobrze i trafia do odbiorcy.

Za odwagę i inicjatywę należy się pochwała. Także za samą przystępną formę. Rozczarowuje jedynie wkład merytoryczny i trudno się spodziewać poprawy w kolejnych dwóch odcinkach.

Plusy:

+ ujawnienie skandalicznej afery

+ dobry montaż

+ przystępna forma

+ ukazanie historycznych wydarzeń

Minusy:

- chaotyczne i miałkie merytorycznie

- jednostronne

Film:

produkcja: Polska

rok: 2020

gatunek: dokument