„Niemiecki życiorys” – sekretarka Goebbelsa (ocena 7/10)

Mocny, wyrazisty, wstrząsający dokument - ukazujący nazizm z innej strony.

Brunhilde Pomsel przed wybuchem wojny została zatrudniona jako asystentka Josepha Goebbelsa uznawanego za czołowego propagandystę hitlerowskiego nazizmu. Pomsel z bliska obserwowała sposoby manipulacji niemieckim społeczeństwem oraz zmiany sytuacji strategicznej na froncie wojennym.

Pomsel wypowiada się w filmie w wieku 103 lat. Pomimo tego wieku jej wypowiedzi są składne, płynne, zaskakująco dojrzałe i wyróżniające się świetną pamięcią. Opowiada przede wszystkim kluczowy okres rozkwitu i upadku ideologii faszystowskiej aż do zbiorowego samobójstwa rodziny jej szefa. Analizuje nie tylko zachowanie i sposoby stosowane przez Goebbelsa, ale także własną postawę i kontrowersyjne z powojennego punktu widzenia decyzje życiowe. Dominuje kontrowersyjne stanowisko o braku wiedzy niemieckiego społeczeństwa o skali zbrodni faszystów. Jakkolwiek po części się rozgrzesza, to ma świadomość dla jak wielkiego zła pracowała.

Film ogranicza się do punktu widzenia Pomsel. Nie zawiera innych wypowiedzi, konfrontacji, czy też jakiejkolwiek narracji z offu. Chyba że za taką uznać pojawiające się cytaty z wypowiedzi Goebbelsa. Dopiero na zakończenie autorzy filmu podsumowują dalsze losy kobiety.

Twórcy dokumenty zdecydowali się na ryzyko eksponowania starości bohaterki. Kamera ustawiona bardzo blisko ukazuje w czarno-białych zdjęciach zniszczoną twarz protagonistki. Jednak w połączeniu ze składnym tokiem wypowiedzi starość staje się atutem, wręcz wyznacznikiem życiowego doświadczenia.

Monolog wypowiedzi przełożone są fragmentami archiwalnymi: niemieckimi filmami propagandowymi, ale także produkcjami z drugiej strony – amerykańskimi i polskimi. Pod koniec filmu są to fragmenty niezwykle brutalne ukazujące sposób traktowania ludzkich zwłok.

Zarówno treść, jak i przyjęta forma silnie oddziałuje na odbiorcę. Ten pozornie jednostajny, zdecydowanie jednostronny - film, w zaskakująco kompleksowy sposób ukazuje faszyzm z punktu widzenia niemieckiego społeczeństwa. Można się z taka perspektywą nie zgadzać, jednak stanowi ona wartość historyczną.

Plusy: