„Sklep przy głównej ulicy” – faszystowska Słowacja (ocena 5/10)
Rozrachunek ze słowackim romansem faszystowskim w czechosłowackiej monotonnej formie.
1942 rok. Faszystowska Słowacja. Prowincjonalne miasteczko. Bohater utrzymujący neutralną pozycję do światopoglądowej zawieruchy, otrzymuje propozycję przejęcia sklepu należącego do starszej pani pochodzenia żydowskiego.
Faszyzm to nie tylko ofensywy wojenne, bitwy, powstania, partyzantka, obozy koncentracyjne, ale także, ale może przede wszystkim, zmiana codziennego życia na obszarach objętych okupacją. Także na prowincji. Mało który film tak celnie jak ta czechosłowacka produkcja ukazuje obraz sytuacji światopoglądowej w okresie szczytowych sukcesów nazistów.
Nie jest to niestety najlepszy narracyjnie film. Próbuje przejść ze stylu luźnego, typowego dla nastawienia ludności czechosłowackiej - do tragicznego. Co prawda wielką wojnę obrazują głównie transporty przejeżdżające obok miasteczka, jednak narasta obraz represji wobec ludności nawet na takiej prowincji. Film ukazuje to w niezwykle monotonnym stylu. Zapewne pierwowzór książkowy, który stanowi niewielka nowela, nie pozwalał na rozwinięcie zbyt długiego filmu. Dla współczesnego widza jest to cokolwiek nudna produkcja.
Mimo tego, w okresie powstania, czechosłowacki film zyskał powszechny aplauz, z nagrodą Akademii na czele. To tym cenniejsze, że był to pierwszy film z krajów komunistycznych, który dostąpił tego zaszczytu.
Dla polskiego widza rarytasem jest świetna, chociaż po trochu drugoplanowa rola wielkiej polskiej aktorki żydowskiego pochodzenia Idy Kamińskiej. Ona co prawda Oscara nie dostała, ale miała nominację co już jest dużym wyróżnieniem.
„Sklep przy głównej ulicy” należał do zestawu propozycji dystrybutora Art House, który obiecał wprowadzać czechosłowackie klasyki do polskiej dystrybucji. Skończyło się na pojedynczych pokazach.
Plusy:
faszyzm w skali mikro
Ida Kamińska
Oscar
Minusy:
powolne fabuła
przerysowana rzeczywistość
monotonne
Zwiastun:
tytuł oryginalny: Obchod na korze
produkcja: Czechosłowacja
rok: 1965
polska premiera zapowiadana na 18 października 2019
dystrybucja: Art House
gatunek: dramat
nagrody: Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego (1966 rok)
reżyseria: Ján Kadár, Elmar Klos
scenariusz: Ján Kadár, Elmar Klos, Ladislav Grosman
zdjęcia: Vladimír Novotný
montaż: Diana Heringová, Jaromír Janáček
muzyka: Zdeněk Liška
scenografia: František Straka
kostiumy: Marie Rosenfelderová
obsada: Ida Kamińska, Jozef Króner, Hana Slivková, Martin Hollý, Adam Matejka
