The Place – włoska robota (ocena 7/10)
W tytułowej kawiarence, celowo o tak pospolitej nazwie, zawsze przy tym samym stoliku siedzi niepozorny nieogolony mężczyzna. Kolejno przychodzą do niego ludzie, jak do jakiegoś urzędnika. Każdy ma swoją prośbę – marzenie, po wysłuchaniu którego mężczyzna zdawkowo stwierdza „To da się zrobić” otwierając gruby zeszyt, z którego określa warunek realizacji zlecenia. Od zawarcia ustnej umowy jest on na bieżąco informowany o przebiegu zlecenia. Jedyną osobą, z która rozmawia bez zobowiązań jest kelnerka.
Film włoskiego reżysera Paolo Genovese, który zdobył ogromną popularność w Polsce swoim poprzednim obrazem „Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie”. „The Place” jest podobny pod względem klimatu: przegadany, klaustrofobiczny, oparty na aktorstwie. Ale pod względem scenariusza jest filmem zdecydowanie lepszym, głębokim, z wieloma niuansami.
Postać tajemniczego mężczyzny jest znakomicie ukazana. W praktyce ma on wielką władzę na ludzi, może decydować o życiu, śmierci, chorobie, karierze. Jednak nie ma w nim władzy, samouwielbienia. Traktuje swoich rozmówców twardo, ale z czasem widać że przejmuje się ich zadaniami, a może nawet nimi steruje tak aby nie zakończyły się ludzkim cierpieniem. Są te zadania często drastyczne, prowadzące do zła, ale biorąc pod uwagę łamigłówkę jaką tworzy mężczyzna finalnie nic złego się nikomu nie przydarzy. Efektem jego działań jednak są głównie rzeczy pozytywne. I wraz z upływem filmu widać także w nim rosnącą empatię. I kim on jest? Diabłem, Bogiem, urzędnikiem, psychologiem, oszustem, jasnowidzem, czarodziejem …
Twórcy filmu do końca trzymają nastrój tajemniczości, ani na jotę nie zdradzając źródła nadzwyczajnej mocy. A w dodatku te nadzwyczajne rzeczy dzieją w tak pospolitym miejscu, jak kawiarenka na rogu.
Klienci mężczyzny to przekrój społeczny i różnorodność pragnień. Nie wiadomo skąd ich wiary w powodzenie umowy z mężczyzną, ale widać że są święcie przekonani, że realizacja zadania spowoduje spełnienie ich marzenia. Skrupulatnie zdają więc relacje ze swoich działań. Tylko początkowo zadanie wydaje się ich przerastać, z czasem angażują się w nie, często nawet za bardzo. Co najważniejsze w tym filmie zachowanie bohaterów stawia przed widzem pytanie o jego zachowanie: czy miałby jakieś pragnienie, jak by się zachował dostając trudne do spełnienia zadanie … Pomimo absurdalności scenariusza, jest on więc niezwykle bliski, co stanowi ogromny atut tej produkcji.
Pomysł nie jest świeży, podobne motywy były wykorzystywane w przeszłości, ale na taką skalę raczej nikt tego nie zrobił. Włoski reżyser wzorował się na amerykańskim serialu ("The Booth at the End") i jak się zastanowić to taka formuła jest jeszcze lepsza. Ale film też daje radę umiejętnie lawirując scenariuszem. Znakomitym sposobem jest powiązanie poszczególnych wątków, co pozwala trzymać w napięciu. Nie jest tych historii dużo, ale jakby były pojedyncze powoli byłyby nużące. A tak to udaje się trzymać klimat prawie dwie godziny. Końcówka może jest trochę przeciągana, ale reżyser zaskakuje kilkoma pomysłami.
Nie był to łatwy temat do realizacji. Lokalizacja w tym samym miejscu: kamera próbuje z różnych perspektyw pokazać akcję, w przerywnikach spoza kawiarni, ale musi się skupiać na rozmowie osób przy stoliku. Różne najazdy kamery i dobry montaż trochę urozmaicają taką stagnację. Do tego dochodzi muzyka. Ale i tak najważniejsze jest tempo dialogów i odpowiednie zainteresowanie opowiadanymi historiami. Trudno w takim filmie uniknąć przegadania, część dialogów w sposób oczywisty umyka, jest to też filmu do wielokrotnego oglądania.
Aktorsko jest bardzo dobrze. Świetna rola główna, i wiele ciekawych drugoplanowych. W zasadzie dzięki aktorstwu wchodzimy w każdą opowiadaną historię.
Trzeba ten film koniecznie obejrzeć i wyrobić sobie własne zdanie, nie zniechęcając się formie i przegadaniu.
SPOILERY:
starsza kobieta pragnie wyzdrowienia męża z Alzheimerem, musi w zamian dokonać zamachu bombowego w którym zginie określona liczba osób
młoda kobieta pragnie być jeszcze bardziej piękna, w zamian musi ukraść 100 tys. USD i 5 centów (czemu 5? Bo tak)
jej chłopak chce mieć spokój z ojcem, musi jej pomóc w napadzie
niewidomy pragnie odzyskać wzrok, musi zgwałcić kobietę
zakonnica chce ponownie poczuć obecność Boga, musi zajść w ciążę
mechanik chce się przespać z modelką, musi ochraniać dziewczynkę przez dwa tygodnie, a ktoś inny ma za zadanie przejechać ją samochodem
policjant chce odzyskać syna
kobieta musi rozbić małżeństwo
facet chce reemisji nowotworu u dziecka
Zwiastun:
Polska premiera: 23 lutego 2018
Produkcja: Włochy
Rok: 2017
Gatunek: dramat, komediodramat
Reżyser: Paolo Genovese
Scenariusz: Isabella Aguilar, Paolo Genovese
Obsada: Valerio Mastandrea, Marco Giallini, Alba Rohrwacher