Przy Planty 7/9 – pogrom kielecki (ocena 8/10)
W maju 1946 roku w Kielcach doszło do masowego mordu na mieszkańcach pochodzenia żydowskiego przy tytułowym adresem, w którym mieściła się siedziba wojewódzkiego Komitetu Żydów. Przez lata wydarzenia te określane mianem „pogromu kieleckiego” były wykorzystywane przez komunistyczną, ale również żydowską propagandę jako dowód na antysemityzm polskiej ludności, która brała udział w tej zbrodni. Prawda, że całe wydarzenie było prowokacją eSBecką dopiero teraz wychodzi na jaw. Zresztą takie prowokacje były również w innych miastach, ale tylko w Kielcach przyniosły aż taką skalę zbrodni.
Motywem działań było zeznanie polskiego chłopca, który twierdził że to w piwnicy tego domu był przetrzymywany po porwaniu przez Żydów. Plotka rozrosła się do rytualnego mordu. W akcji zbrojnej brały udział głównie siły milicyjne, udział ludności cywilnej, owszem był, ale nie decydujący.
Od kilku lat społeczność kielecka walczy o prawdę o tym wydarzeniu. Szczególnie zaangażował się w te działania nauczyciel i psycholog Bogdan Białek – pochodzący z Podlasia, ale związany z ziemią świętokrzyską. I on jest właśnie głównym bohaterem dokumentu w reżyserii Michała Jaskulskiego.
Szczegółowy przebieg wypadków oraz komunistyczna propaganda, a także brak zdecydowanych działań w dążeniu do prawdy po 1989 roku. Wszystko w tym filmie jest, dobrze poukładane, z odpowiednim tempie. Dużo ciekawych rzeczy jest również o słynnej książce Grossa, który dołożył pokaźną cegłę w ostatnich latach do propagandy żydowskiego kłamstwa.
Realizacja filmu nie była zadaniem łatwym, dość powiedzieć że trwała blisko 10 lat. Efekt końcowy jednak wynagradza twórcom wieloletni wysiłek. Ich film zapewne stanie się jednym z najważniejszych świadectw tych tragicznych wydarzeń i walki o upamiętnienie ofiar.
Prawda jednak w Polsce nie ma łatwego zadania. Film „przepółkował” ponad rok – w Warszawie był pokazywany na festiwalu dokumentalnym w maju 2016r., do kin wchodzi w grudniu 2017r. To też znamienne, chciałbym jednak wierzyć, że nie celowe działanie dystrybutora.
Zwiastun:
Premiera w Polsce: 8 grudnia 2017
Produkcja: Polska, USA
Rok: 2016
Gatunek: dokument
Reżyser: Michał Jaskulski, Lawrence Loewinger
Scenariusz i zdjęcia: Michał Jaskulski